Taqriz №13

DA VINCHI KODI

DEN BRAUN

Hech biror bir kitobni oʻqiyotgan paytingizda u sizni birinchi sahifasidanoq butun borlig’ingiz bilan o’z ichiga tortib borayotganini sezganmisiz? Har bir ochilgan sir, har bir yechilgan jumboqdan so’ng uni xuddi o’zingiz yechgandek zavqlanganmisiz? Men bularning hammasini mashhur amerikalik yozuvchi Den Braunning “Da Vinchi kodi” nomli asarini o’qiyotganimda his etganman.

Den Braunning ushbu kitobi detektiv-sarguzasht janrida yozilgan roman hisoblanadi. Bu kitob 2003-yili “Doubleday Group” nashriyoti  tomonidan chop etilgan. Aslida “Da Vinchi kodi” bu – romanlar seriyasi ichida ikkinchi roman va bu romanlarda Garvard universitetining diniy ramziylik professori Robert Lengdonning qiziqarli va hayajonli sarguzashtlari haqida hikoya qilinadi.

Hikoya Parijda, yaqin oʻtmishda, 21-asr boshida, tungi Luvr muzeyida boshlanib, bizga birinchi sahifasidanoq ko’p savollar tug’diradigan sahna ko’rinadi: Jak Sonyer, Luvr muzeyinig kuratori, bir odam tomonidan ta’qib qilinadi. Keyinchalik bilganimizdek, Jak Sonyer bir muhim va insoniyat tarixini butunlay o’zgartirib yuborishi mumkin bo’lgan sirni bilgani uchun ta’qib qilingan bo’lib chiqadi. Oxir-oqibat ta’qib qilgan odam Sonyerni tutib oladi va sirni aytishga majbur qiladi. Ammo Sonyer bunga tayyor bo’ladi va oldindan yodlangan yolg’onni aytadi. Oxir-oqibat ta’qib etgan odam Sonyerni otib o’lim o’chog’ida qoldirib ketadi. Sonyer bu sirni butun insoniyat uchun ahamiyati juda katta bo’lganini bilib va bu sirni olamda boshqa hech kim va hech qachon bilolmasligi uni dahshatga soladi. Va u o’layotgan chog’ida, Luvrning zalida, faqat bitta odam topa oladigan belgilarni qoldiradi. Bu odam esa Parijda leksiyasini endi tugatgan professor Robert Lengdon boladi. Robert Lengdonni Sonyerni o’limida shubha qilishadi, chunki Sonyer o’zini oldida “Robert Lengdonni toping” degan yozuv qoldiradi. Lekin Robern Lengdon buni bilmay katta sarguzashtga qadam bosadi va dunyodagi eng dolzarb va asrlardan beri o’rganib kelinayotgan savollardan biriga javob topadi.

Bu kitob sizda yangi narsa kashfiyoti hissini beradi. Siz go’yoki o’zingiz bu sarguzashtni boshdan kechirib qahramonning fikr-mulohazalariga qo’shilasiz.

Men ushbu kitobni 15-16 yoshli kitobxonlarga tavsiya qilgan bo’lar edim. Sababi, kichik yoshdagi kitobxonlar uchun ushbu asarda keltirilgan atama va jumlalar qiyinchilik tug’dirishi mumkin.

Aslida bu kitob odamni o’ylashga, butun olamda hukmron qilayotgan bilimlarni savol ostiga qoʻyishga undaydi. Kitobda asrlar mobaynida mavjud bo’lgan ustunlarning naqadar notoʻg’ri bo’lishi ehtimoliga ishontiradigan nazariyalar va hattoki faktlar keltirilganki, siz to’satdan o’ylanib qolasiz : “Menga aytilib kelayotgan va o’qitilib kelayotgan narsalar rostmikan? Men taniydigan dunyoning yana qancha sirlari bor ekan?” Hamda bu asarning yana bir muhim maʼnosi – bu biror bir noto’g’ri narsaga yoki kimgadir ishonish hamda o’z maqsadiga yetishish yo’lida  so’qirga aylangan odamlarning  taqdirini ko’rsatib beradi.

Kelajakda men ushbu ajoyib romanning davomi bo’lgan Den Braunning keyingi – “Yo’qolgan belgi” nomli asarini o’qishni maqsad qilib qo’yganman.

10 Green sinf oʻquvchisi Normurodov Anvar